Ortodonti tedavilerinde son yılların en popüler yöntemlerinden biri olan şeffaf plak tedavisi (Invisalign ve benzeri sistemler), estetik görünüm ve konfor açısından diş teli tedavilerine modern bir alternatif olarak öne çıkıyor. Özellikle yetişkinlerin tercih ettiği yöntem, neredeyse görünmez oluşu ve yemek yerken çıkarılabilmesi gibi avantajlarıyla her geçen gün daha fazla kişi tarafından tercih ediliyor. Ancak pek çok kişi aklında şu soruyla tedaviye yaklaşabiliyor:
“Şeffaf plak tedavisi dişlere zarar verir mi?”.
Şeffaf Plak Tedavisinin Amacı ve İşleyişi
Öncelikle şeffaf plakların nasıl çalıştığını anlamak gerekir.
- Şeffaf plaklar, dişlerin üzerine oturan, kişiye özel üretilen saydam aparatlardır.
- Her plak, dişlere hafif ve kontrollü bir baskı uygulayarak onları istenen yöne doğru milim milim hareket ettirir.
- Ortalama 1-2 haftada bir yeni plak setiyle değiştirilen aparatlar, tedavi süreci boyunca dişlerin istenen pozisyona gelmesini sağlar.
Tedavi planı tamamen dijital ortamda hazırlanır ve diş hekimi dişlerin hareketini önceden simüle eder. Bu sayede süreç kontrollü ilerler.
Dolayısıyla amaç dişlere zarar vermek değil, onları daha sağlıklı ve düzgün bir hizaya getirmektir. Ancak yanlış kullanım, hijyen eksikliği veya hekimsiz uygulamalar diş sağlığı açısından risk yaratabilir.
Şeffaf Plaklar Dişlere Zarar Verir mi?
Genel olarak, şeffaf plak tedavisi dişlere zarar vermemektedir.
Aksine, doğru planlandığında ve hekimin kontrolünde uygulandığında dişlerin daha sağlıklı bir konuma gelmesine katkı sağlar. Ancak o noktada dikkat edilmesi gereken birkaç önemli husus vardır:
1. Uygulama Uzmanlığı
Şeffaf plak tedavisinin en önemli aşaması doğru planlamadır. Tecrübeli bir ortodontist tarafından hazırlanan tedavi planı, dişlerin hareketini kontrollü şekilde yönlendirir. Yanlış planlamalar, dişlerin uygunsuz yönde hareket etmesine, köklerde zorlanmaya veya istenmeyen boşluklara sebep olabilir.
2. Ağız ve Diş Sağlığının Başlangıç Durumu
Eğer kişinin çürük, diş eti hastalığı veya ileri seviye kemik erimesi gibi sorunları varsa, problemler tedavi başlamadan önce çözülmelidir. Çünkü plakların kapalı yapısı, mevcut diş ve diş eti sorunlarını daha hızlı kötüleştirebilir.
3. Hijyen Eksikliği
Plakların diş yüzeyine tamamen oturması, ağız içinde hava almayı engeller. Bu da bakterilerin hızlı çoğalmasına yol açabilir. Eğer kullanıcı düzenli fırçalama, diş ipi ve plak temizliğine dikkat etmezse çürük, diş taşı ve diş eti iltihabı gibi sorunlar gelişebilir.
4. Takıp Çıkarma Alışkanlıkları
Plakların günde 20-22 saat takılması gerekir. Sürekli çıkarıp takmak, tedavi süresini uzatabileceği gibi dişlerin kontrolsüz hareket etmesine de neden olabilir. Ayrıca yemek sonrası plak takılmadan önce dişler fırçalanmazsa yiyecek artıkları plak içinde sıkışarak çürük riskini artırır.
Şeffaf Plakların Doğru Kullanıldığında Sağladığı Faydalar
Şeffaf plak tedavisinin dişlere zarar vermekten çok fayda sağladığını söylemek mümkündür.
- Diş Eti Sağlığının Korunması: Tellerde görülen diş eti tahrişleri şeffaf plaklarda çok daha azdır.
- Çürük Riskinin Azalması: Braket ve tellerde olduğu gibi yiyecek artıkları kolayca birikmez.
- Ağız Bakımının Kolaylığı: Plaklar çıkarıldığı için normal şekilde fırçalama ve diş ipi kullanımı rahatça yapılabilir.
- Dişlerde Daha Kontrollü Hareket: Bilgisayar destekli planlama sayesinde diş hareketleri önceden hesaplanır.
Şeffaf Plakların Olası Riskleri
Her tedavide olduğu gibi şeffaf plakların da bazı riskleri vardır. Riskler genellikle yanlış kullanım, hijyen eksikliği veya hekim kontrolünün aksatılmasıyla ortaya çıkar.
Geçici Hassasiyet: Plak değişiminden sonra birkaç gün dişlerde baskı ve hassasiyet olabilir. Bu durum normaldir ve genellikle kısa sürede geçer.
Çürük ve Diş Eti Sorunları: Plakların düzenli temizlenmemesi, şekerli içeceklerle birlikte takılması diş çürüğüne ve diş eti iltihabına yol açabilir.
Dişlerin İstenmeyen Yönde Hareketi: Denetimsiz veya internetten alınan sahte plaklar, dişlerin geri dönüşü zor şekilde bozulmasına sebep olabilir.
Konuşma Zorlukları: Başlangıçta çok hafif pelteklik yaşanabilir ancak kısa sürede alışılır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Dişlerin zarar görmemesi için plak kullanımında dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır.
- Plaklar takılmadan önce mutlaka dişler fırçalanmalı ve diş ipiyle temizlenmeli.
- Plaklar sadece suyla birlikte kullanılmalı; çay, kahve, asitli içeceklerle takılmamalı.
- Plaklar günde en az iki kez özel temizleme tabletleri veya fırça ile temizlenmeli.
- Düzenli olarak hekime kontrol için gidilmeli.
- Yemeklerden sonra ağız temizliği yapılmadan plak kesinlikle takılmamalı.
Şeffaf plakların uzun vadede dişlere zarar verdiğine dair bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır. Aksine, pek çok artısı vardır.
- Çapraşıklık giderildiği için dişler daha kolay temizlenir.
- Diş eti sağlığı daha iyi korunur.
- Çene eklemine binen yük dengelenir.
- Estetik açıdan daha tatmin edici sonuçlar elde edilir.
Şeffaf plak tedavisinin dişlere zarar verdiği düşüncesi genellikle kulaktan dolma bilgilere dayalıdır. Gerçekte tedavi, uzman kontrolünde ve hijyen kurallarına dikkat edilerek uygulandığında dişlere zarar vermez. Aksine dişlerin daha sağlıklı, düzenli ve estetik bir görünüme kavuşmasını sağlar.
