Ağız ve diş sağlığı bir insanın yaşam kalitesinin olumsuz yönde etkilenmemesi adına çok önemlidir. Çapraşık dişlerde ağız ve diş sağlığını olumsuz etkileyen önemli bir ortodontik sorundur. Her ne kadar çapraşık dişler estetik bir sorun gibi görünse de çeşitli sağlık problemlerinin oluşumuna sebebiyet verebilen bir ortodontik problemdir.
Diş çapraşıklığı genellikle çocuklarda ve ergenlik çağındaki gençlerde gözlemlenen, süt dişlerinin dökülmesi sonucunda kalıcı dişlerin yerini almasıyla oluşur. Bunun dışında daha birçok nedeni bulunmaktadır. Günümüzde hemen hemen her 2 çocuktan biri diş çapraşıklığı sorunu ile karşı karşıyadır.
Diş Çapraşıklığı Neden Olur?
Günümüzde çoğu insanın diş çapraşıklığı sorunu vardır. Diş çapraşıklığı, dişlerin düzgün bir hizada olmaması durumudur. Bu durum farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Örneğin; biberon kullanımı diş çapraşıklığının ortaya çıkma nedenleri arasında yer almaktadır.
- Kısıtlı Çene Alanı: Bireyin dişlerinin doğru bir şekilde hizalanması için yeterli çene alanının olması gerekir. Fakat bazı istisnai durumlarda çene yapısı dar veya küçük olabilir. Böyle durumlarda dişlerin hepsi için yeterli yer olmadığından, dişler çapraşık olarak yerleşebilmesi olağandır.
- Dişlerin Şekil ve Boyutu: Dişlerin değişik şekillerde ve boyutlarda olması da çapraşıklık durumunun nedenlerinden birisidir. Mesela, büyük dişler ufak bir çene üzerinde yer aldığında, diğer dişlere yer açmak için çapraşık hale gelebilir. Bunun dışında bazı insanların doğuştan anormal diş şekilleri ve boyutları olabilir, bu da çapraşık dişlerin oluşumuna yol açar.
- Alışkanlıklar ve Davranışlar: Bireyin bazı alışkanlıkları ve davranışları da diş çapraşıklığına neden olabilir. Bunlara örnek olarak tırnak yeme, parmak emme ve sürekli ağızdan gerçekleştirilen solunum gösterilebilir. Ayrıca ufakken biberon ve emzik kullanımı da çapraşıklığa yol açabilir.
- Yaralanma ve Travmalar: Günlük hayatta meydana gelen kazalara bağlı yaralanmalar ve ağız bölgesine gelen travmalarda çapraşıklığa neden olabilir.
- Ağız İçinde Dişlerin Eksik Olması: Dişlerin eksik olması da dişlerin çapraşıklığına yol açan ciddi bir nedendir. Eksik dişler, diğer dişlerin yer değiştirmesine ve boşluğu doldurmaya çalışmasına neden olabilir. Bu durumda çapraşık hizalanma sorunu ile bireyi karşı karşıya bırakır.
Tüm bu nedenlerin yanı sıra, çapraşık dişlerin oluşumu genetik faktörlere de bağlı olabilir. Her halükârda bir diş hekimi veya ortodontist, çapraşık dişlerin sebebini muayenelerinde değerlendirebilir ve uygun tedavi seçeneklerini önererek tedavi sürecini başlatabilir.
Diş Çapraşıklığı Tedavisi
Diş çapraşıklığı ve tedavisiyle ilgili en çok araştırılan konular arasında çapraşık diş nedir, diş çapraşıklığı tedavisi, çapraşık diş tedavisi fiyatları yer almaktadır.
Çapraşık diş, normal hizalanma düzeninden saparak, yan yana bulunması gereken dişlerin birbirlerine göre düzensiz bir şekilde yerleşmesi durumunu ifade eder. Genellikle dişlerin sıkışması, dönmesi veya çapraz yerleşmesi olarak gözlemlenebilir.
Estetik kaygılara da neden olan çapraşık dişler aynı zamanda çiğneme fonksiyonunu ve ağız hijyenini de olumsuz yönde etkiler. Diş çapraşıklığı tedavisi, dişlerin düzgün hizalanmasını sağlamak ve sağlıklı bir gülüş elde etmek için kullanılan farklı yöntemleri içerir.
- Braketler: Braketler, dişleri hizalamak için diş yüzeylerine yapıştırılan küçük parçalardır. Metal, seramik veya şeffaf malzemelerden yapılmış olabilirler. Braketler, teller ve lastik halkalarla birlikte kullanılır. Bu yöntemle, dişlerin düzgün bir şekilde hizalanması sağlanır.
- Lingual Braketler: Dişlerin arka yüzeyine yapıştırılan ve görünmez olan braketlerdir. Bu yöntem, estetik kaygıları olan kişiler için tercih edilebilir.
- Şeffaf Plaklar: Şeffaf plaklar, dişlerin düzgün hizalanması için özel olarak üretilen, çıkarılabilir, şeffaf apareylerdir. Her plak, dişlerin bir sonraki aşamaya doğru hareket etmesini sağlamak için belirli bir süre kullanılır. Şeffaf plaklar, kullanımı kolay ve estetik açıdan avantajlıdır.
- Fonksiyonel Apareyler: Fonksiyonel apareyler, çene yapısını düzelterek diş çapraşıklığını tedavi etmek için kullanılan apareylerdir. Genellikle çene büyümesinin düzeltilmesi veya alt çene ile üst çene arasındaki uyumun sağlanması amacıyla kullanılır.
- Cerrahi Müdahale: Bazı durumlarda, diş çapraşıklığının tedavisi için cerrahi müdahale gerekebilir. Özellikle aşırı çapraşıklık durumlarında, çene cerrahisi veya diş çekimi gibi prosedürler uygulanabilir.
